Avond in Amsterdam. Op zoek naar Hofs. De man met het pak. De schrijver maakt haast. De deadline nadert met rasse schreden. Blinkende klinkers onder eenzame benen. De koude heeft het leven van de Singel verdreven. De gevelreclame kleurt het water rimpelend rood. ‘Postkantoor.’ Twee vijf zes. Hij drukt op de bel. Twee voor zeven. De luidspreker kraakt “Ja?” De schrijver kucht. “Backline.” ...”Met Beaaceekaa”, denkt hij er achteraan. De deur begint te zoemen. De schrijver drukt zich een weg naar binnen. Een stalen trap leidt naar de onderwereld. Boven hem worden brieven van stempels voorzien, hier beneden drukt het onbekende. Een labyrint van gesloten deuren. Hofs is de Minotaurus van dienst. Jeroen Hofs. Aka Eboman. De man met het pak. Hij wacht aan het einde. Waar de gang , als een periscoop, met haakse bocht in een bleekwit verlichte ruimte steekt. Een doorgang leidt naar een kleiner vertrek, dat tot aan de nok toe gevuld is met elektronica. De schrijver neemt plaats op een verschoten tweezitter. Het pak ligt voor zijn voeten. Een geraamte van rekbaar stof beplakt met sensoren. Hofs staart gebiologeerd naar het scherm van een oude Amiga. “Vind je het erg als ik even wat afmaak?” De schrijver schudt zijn hoofd: “Ik heb alle tijd. Het pak loopt niet weg. “ Het pak, daar is hij voor gekomen. Sensormadness, het mysterieuze wapen van Eboman.
Hofs is de geestelijk vader van Sensormadness. Het pak is hem op het lijf geschreven. “Ik kan geen spontaner instrument bedenken”, vertelt hij zijn gast. Het pak maakt dat je met lichaamsbewegingen beeld en geluid kunt mixen en vervormen. Gedachten kunnen direct vertaald worden. Ieder individu heeft een eigen belevingswereld. Het mooie aan een virtueel podium is dat je deze belevingswereld kunt delen met de buitenwereld. Een schilder kan slechts een deel van zijn belevingswereld vastleggen. Hij leeft met de beperking van het tweedimensionale vlak . Slechts een zeer bekwaam kunstenaar is in staat om complexe gedachten op het doek vast te leggen. En dan nog drogen zijn gedachten op.” De schrijver slurpt aan een bekertje lauwe thee. “Het pak biedt de mogelijkheid om door een driedimensionale ruimte wandelen”, vervolgt Hofs. “De drager kan indrukken gebruiken om zijn eigen realiteit op te roepen. Een rechtstreekse verbinding met het hoofd aanleggen.”
Hij zoekt naar verduidelijking: “Het benadert de werking van de hersenen. Door de snelheid van omzetting kunnen meer gedachten in audio en visie gevangen worden. Dat leidt tot meer begrip. Neem als voorbeeld de verwachting dat Nederland binnen dertig jaar kopje onder gaat. Ik kan in de trein een praatje maken met een andere passagier en vertellen dat onze waterwerken niet berekend zijn op een snelle stijging van de zeespiegel. Maar het effect is veel groter als beelden en geluiden deze boodschap ondersteunen.”
Spervuur
Zowel in de studio als op het podium zit het pak als gegoten. “Tijdens optredens schrikken mensen zich een hoedje, omdat het zo next level is. Het publiek wordt aan een spervuur van fragmenten blootgesteld. Met name als er meerdere videospelers in pak op het podium staan. Beelden worden driedimensionaal kapot getrokken, geluiden uitgerekt en de digitale scratch is met gekke sounds doorspekt. Het is een compleet nieuwe vorm van communicatie. Als een magneet trekt het de aandacht naar zich toe.” Hij wacht tot de schrijver zijn pen stilhoudt. “
Natuurlijk mag het ook toegankelijk zijn. Maar het moet tegelijkertijd verrassen. Dat blijkt in de praktijk mogelijk te zijn. Een klein deel van het publiek wil niets liever dan onder invloed op simpele beats hossen, maar over het algemeen kan ik op veel respect rekenen. Tijdens het Friends for War Child Concert heb ik het pak aangehad. De zaal werd overwegend bevolkt door fans van Marco Borsato, maar desondanks werd er razend enthousiast gereageerd.”
Laptop
Eboman vertoont zich bij voorkeur in pak. Toch is de laptop noodgedwongen zijn trouwste metgezel. “Een boeking met Sensormadness is duurder, omdat het een intensievere productie is. Dat schrikt sommige mensen af. Het pak heeft een duidelijke meerwaarde, maar niet iedere programmeur of organisator is bereid om een duit in het zakje te doen. Ze vragen me niet om het pak, maar omdat ik goed kan mixen. Daar komt bij dat niet iedere zaal geschikt is voor deze toepassing. Ook internationale optredens heb ik tot nu toe met een laptop gedaan. Het pak past bij wijze van spreke in de handbagage. Maar de ondersteunende computers nemen heel wat ruimte in beslag. Dat zou het reizen behoorlijk heftig maken.”
Uniek
De man met het pak zal voorlopig aan Nederland voorbehouden blijven. En daar mogen we volgens de schrijver best trots op zijn. Want Sensormadness is met niets vergelijkbaar: “In deze vorm is het echt uniek. Wat wij doen kan nog maar net.” Wij staat in dit geval voor de compagnons Jeroen Hofs en Matthijs Kneppers. “De samenwerking tussen Matthijs en mij is perfect. Als student mediatechnologie kwam hij een jaar geleden bij mij stage lopen, anno 2006 sturen we samen het bedrijfje Smadsteck aan. Hij heeft de technische leiding in handen, ik spits me toe op het artistieke gedeelte. Deze taakverdeling is uitermate prettig. Voor zijn komst stond ik iedere zaterdag met zes studenten aan het pak te schaven. Dat kan ik nu met een gerust hart aan Matthijs overlaten. “ Hij giet wat sap in zijn bekertje. “Ons doel is de toepassing, de software en de hardware geschikt maken voor gebruik door andere kunstenaars en artiesten. De eerste versie van het pak stamt uit 2000. In de afgelopen vijf jaar is er een enorme progressie geboekt. De ontwikkelingen groeien de studio uit. De techniek is sneller en flexibeler geworden. De gebruiksmogelijkheden van het zijn toegenomen. Zo kan er met meerdere videolagen gewerkt worden. Doordat de techniek verfijnd is kan de speler meer met zijn lichaam doen. Maar er valt nog genoeg te verbeteren. Met name op het gebied van ritme en expressiviteit.”
Regie
Een hype is Sensormadness nog niet. “Het product loopt op de vraag vooruit. De telefoon staat dan ook niet roodgloeiend. Laatst zijn we wel in Miami geweest om voor een gehoor van performers –regisseurs, choreografen en ontwerpers- twee lezingen te verzorgen. Bijzonder leuk, omdat er veel over de techniek te vertellen is.” Het pak wekte eveneens de professionele interesse van theatermaker Ko van Den Bosch. “Hij heeft me voor een rol in een nieuwe productie van D’Electrique gestrikt. In de performance Gurumatic zal ik samen met Ko, Anna Schoen en Sensormadness op het podium staan.” Gurumatic gaat op 3 maart in premičre en is een tirade tegen de angst, tegen de hypocrisie van morele discussies en het opportunisme van het politiek. “Gedurende de voorstelling componeer ik uit samples een soundtrack. Best spannend, want het is de eerste keer dat ik me laat regisseren.
Normaalgesproken ben ik de regisseur. Ik sta relatief autonoom in het leven. Doe wat ik wil doen, op mijn manier. Begrijp me niet verkeerd, ik vind het leuk wat anderen doen, het inspireert me ook, maar ik weiger om te onderwerpen aan opgelegde structuren. Ordening is een noodoplossing. Het poogt de mens te beschermen tegen iets wat niet bestaat. Een intelligent mens hoeft nergens bang voor te zijn. Hij kan zich vrij door de wereld bewegen.”
©2006 Marcel Bosmans